Huhu malu‘i ki he flu (influenza) Flu (influenza) vaccine

‘E ‘atā atu ‘a e huhu malu‘i ki he flu meí he ‘aho 1 ‘o ‘Epeleli he ta‘u kotoa. ‘Oku fokotu‘u atu ki he tokotaha kotoa ‘oku lahi hake ‘i he māhina ‘e 6 ke fakahoko ha‘o huhu malu‘i ki he flu ‘i he ta‘u kotoa. ‘Oku ta‘etotongi ia ki he kakai ‘oku feitamá, lahi hake ‘i he ta‘u 65, mo e kakai tokolahi kehe.


Me‘a ‘oku malu‘i mei ai koe ‘e he huhu malu‘i ki he flu

‘Oku fa‘a feliliuaki ‘a e vailasi flu (influenza). ‘Oku ‘uhinga ‘eni ‘e fiema‘u ke ki‘i liliu ‘a e huhu malu‘í he ta‘u kotoa ke fakatatau mo e ngaahi kalasi fo‘ou ‘o e mahakí. Ko hono fakahoko ha huhu malu‘i ki he flu ‘i he ta‘u kotoá ‘oku ‘uhinga ia ‘okú ke ma‘u ai ‘a e malu‘i lelei tahá.

‘Oku hoko fakafokifā ‘a e ngaahi faka‘ilonga ‘o e flu pea ‘e lava ke kau ai ‘a e mofi, fakamokosia, felāngaaki ‘a e uouá, hafu e ihú, tale, nounou e mānavá, mo e langalanga e keté. ‘E lava ke ke tokamohenga ai ‘i ha uike pe lahi ange.

‘Oku angamaheni ke mafola ‘a e flu ‘i he talé mo e mafatuá pea ‘oku angamaheni ke hoko ia ‘i he fa‘ahita‘u momokó.

‘E lava ke ke puke lahi meí he flu, neongo kapau ‘okú ke sino mālohi mo mo‘ui lelei. ‘E lava ke puke lahi foki mo ho‘o fānaú mei ai. Te ke toe lava foki ‘o fakamafola ia ki he kakai ‘oku tu‘u laveangofuá, kau ai ‘a e kau vaivaí pe kakai feitamá.

Flu (influenza) (external link)

Tu‘unga ala fakatu‘utāmaki ‘o e flu ‘i he taimi ‘okú ke feitama aí

Kapau te ke ma‘u ‘a e flu ‘i ho‘o feitamá, ‘oku ‘i ai ha tu‘unga fakatu‘utāmaki lahi ke ke ma‘u ai ‘a e ngaahi palopalema te ne ala uesia ai koe mo ho‘o pēpeé.  ‘Oku kau ‘i he ngaahi palopalemá ‘a e:

  • fā‘ele ta‘ehokó
  • mā‘ulalo ‘a e mamafa ‘o e pēpē toki fā‘ele‘í
  • tama-tō pe mate ha pēpē toki fā‘ele‘í.

Te ke lava ‘o ma‘u ta‘etotongi ha huhu malu‘i ki he flu ‘i ha fa‘ahinga taimi pē ‘i ho‘o feitamá. Kapau ‘okú ke feitama ‘i ha to‘u flu ‘e 2, ‘oku fokotu‘u atu ke fakahoko ho huhu malu‘i ‘i he ongo to‘u mahakí fakatou‘osi.


Taimi ‘oku tuku atu ai ‘a e huhu malu‘i ki he flu

‘Oku ‘atā atu ‘a e huhu malu‘i ki he flu meí he ‘aho 1 ‘o ‘Epeleli ‘o e ta‘u kotoa, ki mu‘a ke kamata ‘a e fa‘ahita‘u momokó. ‘Oku mau fokotu‘u atu ke huhu malu‘i ‘a e tokotaha kotoa ‘oku lahi hake ‘i he māhina ‘e 6 ki he flu ‘i he ta‘u kotoa.

Kapau ‘oku ‘i ai ha‘o ki‘i leka (tama) ‘oku si‘isi‘i hifo ‘i he ta‘u 9, talanoa ki he tokotaha ‘okú ne fai ‘a e huhu malu‘í pe te ne fiema‘u nai ha huhu malu‘i ‘e 1 pe 2 (fakavaha uike ‘e 4) ‘o fakatu‘unga pe kuó ne ‘osi ma‘u ha huhu malu‘i ki he flu ki mu‘a.

‘Oku ta‘etotongi ‘a e huhu malu‘i flu 2024 ki he kakai ‘e ni‘ihi

‘Oku ta‘etotongi ‘a e huhu malu‘i flu ki he kakai ‘oku tu‘u laveangofua ke puke lahí, kau ai ‘a e:

  • kakai ‘oku ta‘u 65 pe lahi ange ai
  • kakai māhina 6 pe lahi ange ai ‘oku ‘i ai honau mahaki tauhi hangē ko e suka, mahaki hela, pe palopalema ‘a e mafú
  • kakai feitamá
  • fānau ta‘u 4 pe si‘isi‘i hifo ai kuo nau tokoto falemahaki koe‘uhi ko e palopalema ‘o e halanga mānavá, pe ‘i ai hanau puipuitu‘a ki hono hokosia ha palopalema ki he halanga mānavá
  • kakai ‘oku palopalema faka‘atamai, kau ai ‘a e schizophrenia, loto-mafasia lahi, ‘āvanga femaleleakí, pe schizoaffective
  • kakai ‘oku nau lolotonga kau ki ha polokalama mā‘olunga (secondary) pe mā‘olunga ange (tertiary) ki hono tokangaekina ‘o e mo‘ui lelei faka‘atamaí mo e ma‘utangií (addiction).

‘Oku ui ‘a e huhu malu‘i kuo fakapa‘anga ko ‘eni ma‘á e fānau mo e kakai lalahi (māhina 6 pe lahi ange aí) ‘a ia ‘oku ma‘u ‘i Aotearoa Nu‘u Silá ko e Influvac Tetra.

Fakaikiiki ki he ngaahi fiema‘u ki he huhu malu‘i flu ta‘etotongí — Pharmac (fehokotaki‘anga ki tu‘á) (external link)

Kapau ‘oku fiema‘u ke ke totongi ‘a e huhu malu‘i flu

Kapau ‘oku ‘ikai ke ke fakakakato ‘a e ngaahi fiema‘u ki he huhu malu‘i ta‘etotongí, pea ‘oku ‘ikai ke ‘i ai ha‘o vausia huhu malu‘i ta‘etotongi meí ho‘o ngāue‘angá, ‘e ‘i ai ha totongi ki he huhu malu‘í. ‘Eke ki ho‘o toketaá, neesí, kautaha tokoni ki he mo‘ui leleí, pe fale talavaí kapau ‘oku ‘ikai ke ke fakapapau‘i.

‘Oku ‘i he vaha‘a ia ‘o e pa‘anga ‘e $25 mo e $45.


Puka ho‘o huhu malu‘í

‘Oku lava ke ma‘u atu ‘a e ngaahi huhu malu‘í mei ho toketaá, neesí, pe kautaha tokoni ki he mo‘ui leleí. Ko e tokotaha kotoa ‘oku lahi hake ‘i he ta‘u 3 ‘oku lava kenau ma‘u ha huhu malu‘i ‘i he ngaahi fale talavai lahi.

Ko e ngaahi huhu malu‘i ki ha fa‘ahinga tāutaha, pe ko ha kulupu, ‘e lava foki mo ia ‘o puka ‘i he ‘initanetí fakafou ‘i he Book My Vaccine, pe ‘i he telefoní.

‘Ilo lahi ange fekau‘aki mo hono puka ha huhu malu‘i, pe ko e founga ke ma‘u atu ai ha tokoni fakapatonu ki ho‘o ngaahi fiema‘ú.

Ko hono puka ‘o ha ‘apoinimeni ki he huhu malu‘í (internal link)

 


Ngaahi uesia tamakí mo e ngaahi ongo‘í

Hangē ko e ngaahi faito‘o lahi, ‘e lava ke fakatupunga ‘e he huhu malu‘í ha ngaahi ongo‘i. ‘Oku angamaheni ke tō ma‘ama‘a pē ia, pea ‘e ‘ikai ke ma‘u ia ‘e he tokotaha kotoa.

‘Oku angamaheni pē ‘a e ngaahi ongo‘i ‘oku tō ma‘ama‘á pea ‘oku fakahaa‘i mei ai ‘oku fakafeangai ho sisitemi malu‘í ki he huhu malu‘í.

Kapau te ke hokosia ha fa‘ahinga ongo‘i, ‘oku angamaheni ke hoko ia ‘i he ngaahi ‘aho si‘i hili hono ma‘u ‘a e huhu malu‘í. Kuo mavahe ‘a e faito‘o huhu malu‘í ia mei ho sinó ‘i loto ‘i ha lau houa pe lau ‘aho.

‘Oku kau ki he ngaahi ongo‘i angamaheni ki ha huhu malu‘i ‘a e:

  • mofi ma‘ama‘a
  • mamahi pe pupula ‘a e feitu‘u na‘e hoka‘i ai ‘a e fo‘i huí.

Ngaahi uesia tamaki angamaheni kehé

‘Oku kau ki he ngaahi uesia angamaheni kehe ‘o e huhu malu‘i flu ‘a e:

  • tangi, loto-mamahi, mo e ongo‘i ta‘efiemālie (‘i he fanga ki‘i pēpeé mo e fānau iikí)
  • mole ‘a e u‘á
  • langa mo e mamahi‘ia
  • langa ‘ulu.

Ngaahi uesia ki he sinó (Allergic reactions)

‘Oku hāhāmolofia ke hoko ‘a e ngaahi uesia fakatu‘utāmaki ki he sinó. Ko e toko 1 nai pē ‘i he kakai ‘e toko 1 miliona tenau hokosia ‘eni.

Kuo ako‘i lelei ‘a e tokotaha ‘okú ne fakahoko ‘a e huhu malu‘í pea ‘okú ne ‘ilo ‘a e me‘a ke siofí pea lava ‘o faito‘o vave ha fa‘ahinga uesia ki he sinó kapau ‘e hoko.

‘Oku fa‘a hoko ‘a e ngaahi uesia ki he sinó ‘i loto ‘i he ngaahi lau miniti meí he huhu malu‘í, ko e ‘uhinga ia ‘oku fiema‘u ai ke ke tatali ‘o a‘u ki ha miniti ‘e 20 hili ‘a e huhu malu‘í.